16 Mayıs 2008 Cuma

POZ ÖLÇÜM METOTLARI

Şimdi biraz daha ileri ve teknik, ancak bir o kadar da önemli ve fotoğraf üzerine etki eden bir konuyu inceleyelim. Poz Ölçüm Metotlarını.Pozlamanın s, f ve ISO üçlüsünden oluştuğunu defalarca kez söyledik ve öğrendik. Peki ama pozlama nasıl ve neye göre belirleniyor? Çeşitleri varmı? sorularına birazdan değineceğiz.Sıradan bir çekimde, (manzara gibi) ister otomatik modda olsun, ister Av modunda olsun (manzara genelde Av modunda çekilir, diyafram kısılır. s, makine tarafından belirlenir) makine pozlamayı belirlerken, eğer aksi belirtilmemiş ise tüm kadraja gelen ışık durumuna bakar. Bir ortalama belirler ve poz parametrelerini ekranı 18% si gri çıkacak şekilde hesaplar. Pratik olarak, biz acemilerin yaptığı çekimlerin genelinde poz ölçümü bu şekilde yapılır. Peki ama başka metotlar varmıdır, ya da ne zaman kullanılır?





Yukarıdaki fotoğraf bu şekilde çekilmiştir (iş arkadaşlarım; habersiz olarak çekildi) Fotoğrafta görüldüğü gibi, arka pencereden gelen ışık çok parlak ve makine değerleri belirlerken ekranın tamamının ortalamasını almak istiyor. Arka taraftaki ışık parlak olduğu için, makine ışık miktarını fazla görüyor. Parametreleri kısmaya çalışıyor. Fotoğrafın son halini biz beğenmedik ancak makinemiz beğendi. Zira makinemiz ekrandaki siyah ve beyaz (aydınlık ve karanlık) yerlerin ortalamasını aldığı takdirde, uygun bir fotoğraf olduğunu düşündü. Gerçektende doğru pozlanmış bir fotoğraftaki renk tonlamalarının ortalaması nasıl ise, bu fotoğrafın ortalaması da aynısıdır. Aydınlık ve karanlık bölgeler ortalama alınırken birbirini dengeler ve makine doğru pozlanmış bir fotoğraf olarak görür (yanılır!)
Şimdi değişik bir metot izleyelim. Arkadaşımın aydınlık çıkmasını istiyorum. Kadrajın geri kalan kısmı beni ilgilendirmesin. O zaman pozlama değerlerini hesaplarken, makinenin sadece ekranın bir kısmını hesaplamasını, geri kalan kısmını es geçmesini istiyorum. İşte buna noktasal pozlama (ingilizce adı ile "spot metering") denir.

Spot metering ile ekranın orta noktasını baz aldık, yani iş arkadaşımızın yüz kısmını. Makine sadece buraya göre pozlama hesapladı (s, f ve ISO) Dolayısı ile iş arkadaşımın yüzünün aydınlık çıkması için pozlama parametrelerini belirledi. Yeni değerler öncekine göre daha yüksek. Bu sebeple arka taraftan gelen ve algılanan ışığın şiddeti arttı. Yani kaba tabir ile arka taraf patladı. Ancak makine buna dikkat etmiyor. Çünkü sadece noktasal pozlama yapıyor ve ekranın orta noktasının düzgün pozlanmasına çalışıyor. Yeni fotoğrafımızın eskisine göre gayet iyi olduğunu söyleyebiliriz. Görüldüğü üzere, poz ölçüm metodu s, f ve ISO değeri kadar hayati bir öneme sahip.

Daha farklı bir metod ise merkez ağırlıklı ölçüm metodudur (ingilizcesi "center-weighted") Bu metotta makine yine kadrajın ortasını baz alır. Ancak diğer kısımları es geçmez. Onları da dahil ederek bir ortalama alır kendisine göre. Ancak bu ortalama alınırken, merkezin ağırlığı daha fazladır.

Örnekleri çektiğim makinede noktasal pozlama alınan yerin konumu kullanıcı tarafından belirlenebiliyor (aynı zamanda odak noktası) Bu durum her makinede böyle olmayabilir. Bazı makinelerde noktasal ölçüm mutlaka ekranın orta noktasından alınmak zorundadır. Bu noktanın-bölgenin kadraj alanına oranı değişiklik gösterebilir (3% ya da 9% gibi) yani bu bölge çok küçük ya da kısmen biraz daha büyük olabilir.


Hiç yorum yok: